Cioek, T. Matthew. 2019. In. arch. Stanisaw Karpiel (1926-2019): zalek hasa z dn. 13-21 lutego 2019 "https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanisaw_Karpiel_(architekt)". Canberra: www.ciolek.com - Asia Pacific Research Online.
http://www.ciolek.com/PEOPLE/karpiel-s.html

In. arch. Stanisaw Karpiel (1926-2019):
zalek hasa z dn. 13-21 lutego 2019
"https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanisaw_Karpiel_(architekt)

[Page created: 27 Feb 2019. Page last updated: 27 Apr 2019.]

Edited by: Dr T. Matthew Cioek

Google
 
Web ciolek.com

Stanisaw Karpiel (architekt)

Stanisaw Karpiel (ur. 10 listopada 1926 w Zakopanem, zm. 4 lutego 2019 w Bielsku-Biaej) polski architekt, skoczek narciarski, narciarz zjazdowy [1].

Data imiejsce urodzenia
10 listopada1926 Zakopane
Data imiejsce mierci
4 lutego2019 Bielsko-Biaa
Miejsce spoczynku
Nowy Cmentarz, Zakopane (kwatera VI rz 2 gr 5) [9]
Zawd, zajcie
architekt, skoczek narciarski, narciarz zjazdowy

Rodzina i dom

Drugi syn Jana i Marii (zd. Suleja) Karpielw, brat Jana (1924-1933) [2] oraz Marii (?1928-).

W latach 1950tych J. i M. Karpielowie byli wacicielami zakopiaskiego gospodarstwa pooonego midzy potokiem Spadowiec na wschodzie, Drog pod Reglami na poudniu, Drog do Daniela na zachodzie i domem wasnym na pnocy.

Stanisaw Karpiel urodzi si, wychowa, a nastpnie y i pracowa gwnie w Zakopanem. Mieszka w zbudowanym ok. ? I wojny wiatowej, a pzniej dwukrotnie przebudowywanym przez siebie (ok. 1953 i ok. 1961) rodzinnym gralskim domu, niedaleko Wierszykw, przy Drodze do Daniela 3 [3], ok. 850 m poniej dolnej linii Regli. Od lat 1920-tych pitrowy dom Karpielw z oszklon werand i panoramicznym widokiem na Tatry Kasprowy Wierch, Drog pod Reglami, Giewont, Sarni Skak, Czerwone Wierchy i ysanki funkcjonowa take jako pensjonat dla wczasowiczw. Od wczesnych lat 1960-tych dom S. Karpiela zacz suy jako pracownia architektoniczna oraz gocinne schronisko dla coraz to liczniejszych przyjaci architekta i jego rodziny.

yciorys

Twrca obiektw sportowych w Polsce, Norwegii, Syrii i Sowacji. Projektant i propagator planw zagospodarowania przestrzennego i projektw dla amatorskich i wyczynowych sportw zimowych w Tatrach i Beskidach. Od 1954 czonek wielu stowarzysze zawodowych i spoecznych: Stowarzyszenia Architektw Polskich SARP (1954), Stowarzyszenia Historykw Sztuki SHS (1954) oraz Komisji Opieki nad Zabytkami Kultury i Ochrony Przyrody, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze PTTK (1954). W czerwcu 1948 S. Karpiel ukoczy ostatni rok nauki w Technikum Budowlanym (d. Szkole Przemysu Drzewnego) w Zakopanem. Od pazdziernika 1948 do czerwca 1954 studiowa na Wydziale Architektury, Akademia Grniczo-Hutnicza w Krakowie (od lipca 1954, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kociuszki). W czerwcu 1954 uzyska dyplom in. mgr. arch. na podstawie pracy dyplomowej Projekt teatru i filharmonii we Wrocawiu wykonanej pod nadzorem prof. Jzefa Gazowskiego, kierownika Katedry Kompozycji Architektonicznej, WA AGH. Jesieni 1954 rozpocz prac na stanowisku starszego projektanta w Pracowni Architektonicznej, Przedsibiorstwo Konserwacji Zabytkw PKZ w Warszawie. W pznych latach 1950-tych pracowa w Krakowie, a od 1961 r., w Zakopanem. W latach 19962010 by zaoycielem i dyrektorem Pracowni architektonicznej KARPLA Stanisaw Karpiel Zakopane, ktrej pracownikami w 2005 r. byli: mgr in. arch. Tomasz Stopa na stanowisku architekta; mgr in. arch. Tomasz Palusiski na stanowisku architekta; mgr in. Franciszek Gruszka na stanowisku konstruktora budowlanego; mgr in. Alicja Kowalska na stanowisku instalatora sieci wod.-kan.; mgr in. Jzef Noco na stanowisku instalatora ukadw elektrycznych; mgr in. Kazimierz Czemerda oraz mgr in. Andrzej Body na stanowisku kosztorysanta [3].

Kariera sportowa

Zim 1945 zosta pierwsz osob, ktra wykonaa skok na Wielkiej Krokwi po opuszczeniu Zakopanego przez Niemcw (29 stycznia) [4]. W latach 19491953 czonek polskiej kadry olimpijskiej [4]. W lutym 1949 zosta srebrnym medalist VIII akademickich mistrzostw wiata w Szpindlerowym Mynie [5]. W czerwcu 1953 podczas zawodw prowadzonych na somianych matach skoczni Wisa-Malinka (Beskid lski) S. Karpiel odnosi powan kontuzj barku i okcia. Wypadek niweczy jego dalsze uczestnictwo w kadrze olimpijskiej, aczkolwiek nie wyklucza dalszych treningw i zawodw w narciarstwie zjazdowym [4].

Kariera zawodowa

Do mierci w 2019 S.K. zdoby ok. 40 lat dowiadczenia [3] na wszystkich etapach projektowania nadzorw i realizacji. Posiada uprawnienia budowlane nr 361/4251 do projektowania (bez ogranicze) w specjalizacji architektonicznej, status twrcy oraz uprawnienia konserwatorskie.

Gwne projekty i prace:

1960  1962
Projekt Zespou Skoczni Narciarskiej Wielka Krokiew w Zakopanem na midzynarodowe zawody FIS 1962 /w 1961 S.K. wygrywa konkurs 
na przebudow skoczni Wielka Krokiew [4], 1962 realizacja projektu w zespole KBPBBP, prac. TZ w Zakopanem/ [3].

1964
Udzia w projektowaniu w pracowni projektowej prof. Frode Rinnanai Twetena, przy opracowaniu: planu zagospodarowanie tras
biegowych przy zespole Skoczni Narciarskiej Holmenkolen w Oslo w Norwegii oraz projekt pawilonu sportowego dla
sportowcw i reporterw. Projekt orodka turystycznego w Dombos  rodkowa Norwegia /obiekty zrealizowane/[3].

1965  1974
Odlewnia eliwa w Wgierskiej Grce (generalny projektant), przebudowa odlewni nr I i II, projekt odlewni nr III [3].

1965  1981
Praca w Krakowskim Biurze Projektowo Badawczym Budownictwa Przemysowego KBPBBP w Krakowie.

Plan zagospodarowania, dom kultury, stadion sportowy z wieami owietlenia 50m, pywalna kryta i otwarta, lodowisko kryte 
/obiekty zrealizowane/ [3].

1969
Plan Zagospodarowania Centrum ywiarstwa w Zakopanem, otwarty stadion ywiarski jazdy szybkiej na lodzie, pawilony [3].

1973  1974
Fabryka nart Polsport w Szaflarach [3].

1973  1975
Kolej krzesekowa Goryczkowa-Kasprowy, plan zagospodarowania z obiektami architektonicznymi [3].

1974  1975
Fabryka tekstylna w Bigoraju [3].

1974  1980
Wspudzia w opracowaniu Studium Zagospodarowania Tatrzaskiego Parku Narodowego TPN [3].

1975, jesie  1986
Na uytek planowanej sieci niewielkich, mao kosztownych i mao szkodliwych dla otaczajcego krajobrazu schronisk grskich, 
bacwek PTTK (inicjatywa dziaacza PTTK, Edwarda Moskay), S. Karpiel tworzy wzorcowy projekt nieduego drewnianego 
[stojcego na murowanej piwnicy, 3-poziomowego] schroniska z dwuspadowym dachem krytym gontem. [10]. Umylnie niepodczane
 do sieci kanalizacyjnej, wodocigowej, energetycznej oraz telefonicznej budynki mog pomieci 20-30 turystw kady. Pierwotne 
plany przewiduj konstrukcj ok. takich 100 bacwek [10]. Do 1989 r. PTTK zbudowao 14 obiektw, w tym 11 bacwek wg. 
wzorcowego projektu S. K.: na Hali Rycerzowej (jesie 1975, Beskid ywiecki); na Przeczy Okraj (koniec 1975, Karkonosze); 
na Krawcowym Wierchu (1976, Beskid ywiecki); w Jaworzcu(1976, Bieszczady);na Maciejowej(1977, Gorce); w Bartnem
(1977, Beskid Niski);pod Ma Rawk(1979, Bieszczady);na Brzance(1981, Pogrze Cikowickie, Beskid rodkowy); 
na Jamnej(1985, Pogrze Cikowickie, Beskid rodkowy) oraz pod Honem (1986, Bieszczady) ipod 
Trjgarbem (1986, Gry Wabrzyskie) [10].

1976
System prefabrykowanych indywidualnych domw mieszkalnych (caorocznych domkw weekendowych) [3]. 
Jeden z pierwszych tego typu domkw zosta zrealizowany dla Wojciecha Mynarskiego na Sobiczkowej w Kocielisku. 
W niewielkiej, nawizujcej do szaasu bryle znakomicie rozwizano wntrze, wykorzystujc kady centymetr przestrzeni. 
Jest tu salon, kuchnia, sypialnia i piwniczka mieszczca imprezowni. Wykoczenie drewnianego wntrza bez zbdnych detali, 
szczere, szaane. Krokwie z ostruganych erdzi, stopnie schodw z powek, ciany z okrglakw, wszystko to poczone 
z wielkopowierzchniowymi przeszkleniami. [6].

1976
Kolej krzesekowa Zakopane Butorowy Wierch [3].

1978  1980
Studium programowe zagospodarowania oraz projekty obiektw kubaturowych dla organizacji zawodw FIS w Zakopanem w
1982 r. w konkurencjach klasycznych [3].

1978
Centrum sportowe w Chemie Lubelskim. Zakres opracowania:  plan zagospodarowania, stadion na 10 000 widzw, hala 
sportowa, pywalnia kryta, strzelnica sportowa, hotel sportowy na 100 miejsc [3].

1979  1980
Plan Zagospodarowania Narciarsko Turystycznego Turbacza, Gorce [3].

1981  1986
Praca na kontrakcie Polservice Wadeco w Syrii w biurze projektowym Milihouse Oddzia 309 w Aleppo. 
Pozycja: Ekspert  projektant, ostatnie dwa lata, ekspert projektant + kierownik kontraktu. 
Projekty: 
Udzia w projektowaniu Aleppo Sports City, projekt obejmowa:
Hal Sportow z aren 20x40m. Widownia 10 000 widzw /obiekt zrealizowany/. 
Stadion Sportowy z trybunami zadaszonymi na 75000 widzw /obiekt zrealizowany/.
Centrum Sportowe w Latakia (Latakia Sports City)- opracowanie konkursowe na 
Midzynarodowe Igrzyska Krajw Basenu Morza rdziemnego w 1987 r. /druga nagroda/.
Projekt obejmowa: plan generalny zagospodarowania, stadion dla 40 000 widzw, 
trzy hale sportowe na 5000, 1500 i 700 widzw, plan generalny zagospodarowania terenu wok Hotelu Meridan w Aleppo 
z projektami koncepcyjnymi i realizacyjnymi elementw i obiektw architektonicznych otoczenia: pywalnia otwarta, obiekty sportowe
dla rekreacji, restauracja ogrodowa, park wypoczynku, parkingi hotelowe [3].

1987  1996
Studia orodkw narciarskich na terenie USA, opracowanie indywidualnych projektw domw mieszkalnych i ich realizacja [3].

1997  2000
Projekty dziesiciu stacji narciarsko-turystyczno-rekreacyjnych [3].

1. Studium zagospodarowania orodka olimpijskiego w Strbskim Plesie w Sowacji;

2. Orodek Mosorny Gro w Zawoji, pasmo Babiogrskie;

3. Orodek Polana Sosny nad Zalewem Czorsztyskim w Niedzicy;

4. Orodek Toporzyska w Krocienku, pasmo Pienin;

5. Stacja Sportw Zimowych Luba w pamie Turbacza;

6. Orodek Czorsztyn Ski w Kluszkowcach na Grze Wdar.

7. Orodek Lesowiec w rejonie Andrychowa i Wadowic;

8. Centrum szybowcowe Bezmiechowa koo Leska w pamie gr Sonnych;

9. Orodek na grze Czterech Wiatrw, Mrgowo, Mazury;

10. Stacja narciarsko-turystyczna Bucznik w Lipnicy Grnej w rejonie podna pasma 
Babiogrskiego.
Cz z powyszych obiektw zaprojektowano przy wsppracy z in. arch.
 Zenonem Remi [3].

2010  Plan zagospodarowania narciarskiego caego Podhala Resort narciarski kurortu tatrzaskiego. 
Plan by opracowany we wsppracy m.in. z czoowymi polskimi narciarzami, w tym Andrzejem Bachled-Curu Ausiem. 
Plan resortu narciarskiego zosta przygotowany w ramach konkursu (czerwiec-wrzesie 2010) Mj pomys na Maopolsk [7]
organizowanego przez wojewdztwo maopolskie oraz Maopolsk Agencj Rozwoju Regionalnego. Koncepcja 
proponuje dwie strefy poczonych z sob wycigw i dugich zjazdw na rnych trasach, bez podchodzenia na grzbiety 
wzgrz. W strefie pnocnej trasa ok. 3040 km dugoci ma poczy wycigi w Jurgowie (na wsch. od Bukowiny Tatrzaskiej)
z wycigami w Czarnej Grze, skd przez Gliczarw [narciarz] moe dosta si do Biaego Dunajca i [pooonego
na zachd od Zakopanego] Witowa.[8]. Poudniowa strefa ma obj rejon Kasprowego Wierchu, gdzie wedug
koncepcji Karpiela, naley m.in. wykorzysta pod narciarstwo take wiski Kocio i Hal Kondratow.[8]

Przypisy

[1] arch. Stanisaw Karpiel (pol.). www.inmemoriam.architektsarp.pl. [dostp 2019-02-07].
[2] Zakopane - Baza pochowanych cmentarza parafialnego (pol.). zakopane-parafia.polski-cmentarz.com/grobonet/. s. 3. [dostp 2019-02-05].
[3] www.karpla.com.pl, Wayback Machine, 1 lutego 2005 [dostp 2019-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2005-02-01].
[4] Stanisaw Karpiel - Wywiad (pol.). www.naszkasprowy.pl., 2010-05-26. s. 13. [dostp 2019-02-13].
[5] SJ_20130325.pdf (ang.). Skisprungschanzen.com. s. 52. [dostp 2019-02-13].
[6] Jan Karpiel Buecka, Dom gralski wczoraj i dzi (pol.). www.mpoia.pl, 2016-10-22. s. 23. [dostp 2019-02-18].
[7] Mj pomys na Maopolsk (pol.). nowosadecki.pl, 2010-06-18. s. 1. [dostp 2019-02-21].
[8] Mj pomys na Maopolsk (pol.). www.gazetakrakowska.pl, 2011-11-26. s. 1. [dostp 2019-02-21].
[9] Parafia Rzymsko - Katolicka Najwitszej Rodziny w Zakopanem, 34-500 Zakopane, ul. Krupwki 1a, kancelaria parafialna: parafianajswrodziny@o2.pl , Telefony: kancelaria na cmentarzu: 18 201 26 65
[10] Bacwki PTTK (pol.). http://szlak.info/2013/03/bacowki-pttk/, 2013-03-05. s. 1. [dostp 2019-03-27].

Zmiany i poprawki

1. Rodzina i dom - "Drugi syn Jana i Marii (zd. Suleja) Karpielw", 27 kwietnia 2019 - zamiast bdne "Drugi syn Jana i Marii (zd. Sulejek) Karpielw", 27 lutego 2019
2. Miejsce spoczynku - "(kwatera VI rzd 2 grb 5)", 27 kwietnia 2019 - zamiast bdne "(sektor K3 rz 3 msc 6)", 27 lutego 2019
3. Kariera zawodowa - dodany fragment "1975, jesie 1986" nt. 11 turystycznych bacwek projektu S. Karpiela, 27 kwietnia 2019

koniec hasa

Maintainer: Dr T. Matthew Cioek tmciolek@ciolek.com

Copyright (c) 2019-present by T. Matthew Cioek. This Web page may be linked to any other Web pages. Contents may not be altered.

URL http://www.ciolek.com/PEOPLE/karpiel-s.html

[See also: Aboriginal Studies || Asia Search Engines || Buddhist Studies || Cioek - Research Papers || Global Timeline ||
|| Information Quality || Tibetan Studies || Trade Routes || Zen Buddhism
]